معرفی مالیات بر ارث

به مالیاتی که بر کسی که دارایی یا پولی را به ارث می برد تحمیل می شود، مالیات بر ارث گفته می شود.

مالیات بر ارث یک مالیات دولتی در ایران است که هنگام دریافت پول یا دارایی از دارایی یک فرد متوفی به سازمان امور مالیاتی پرداخت می شود.

مقدار مبلغ مالیات بر ارث به تاریخ فوت، نسبت فامیلی ورثه با فرد فوت شده و همچنین نوع یا ارزش اموال و دارایی‌های به ارث گذاشته شده از متوفی بستگی دارد.

مالیات بر ارث چیست؟

مالیات بر ارث مالیات بر دارایی هایی است که از شخص متوفی به ارث می رسد. شخصی که دارایی ها را به ارث می برد مالیات بر ارث را می پردازد و نرخ ها می تواند بر اساس اندازه ارث و همچنین رابطه وارث با متوفی متفاوت باشد.

مطابق ماده ۱۷ قانون مالیات، اموال و دارایی (به استثنای موارد معنون در ماده ۲۴ ق.م.م) که در نتیجه فوت شخص اعم از فوت واقعی یا فرضی انتقال می یابد، شامل پرداخت مالیات می شود.

سایت امور مالیاتی tax.gov.ir

سازمان امور مالیاتی ایران به آدرس Tax.gov.ir مسئول دریافت و درگاه پرداخت مالیات است. این سامانه با هدف ارائه آنلاین برخی امور مربوط به مالیات، راه اندازی شده است. استعلام پرونده ها و بدهی های مالیاتی، از جمله امکانات این سامانه می باشد.

در سال 1381 وزارت اقتصاد و دارایی ایران تصمیم به راه اندازی سازمانی به نام امور مالیاتی گرفت. هدف از تاسیس این سامانه، افزایش نظم و کارایی کشور در امور مالیات می باشد.

با ثبت نام در این سامانه می توانید از خدماتی مانند: پرداخت مالیات، استعلام بدهی مالیاتی، ارسال اظهارنامه مالیاتی، صدور قبوض مالیاتی و سایر موارد مرتبط استفاده کنید.

قابل ذکر است که برای انجام امور مالیاتی شما باید کد مالیاتی دریافت کنید و اینکار برای ثبت نام شما لازم است.

اظهارنامه مالیات بر ارث

بر اساس ماده 17 قانون مالیات مستقیم، کلیه اموال و دارایی‌ها که بر اثر فوت شخص به جا گذاشته می شود، باید پرداخت مالیات انجام شود. این اظهارنامه بر اساس مقدار دارایی و اموال رسیده به وراث محاسبه و ارسال می‌شود. به این ترتیب می‌توانیم بگوییم، اظهارنامه مالیات بر ارث یک فرم است که کلیه دارایی ها و اموال، طلب ها و بدهی‌های مربوط به متوفی در آن ثبت و به سازمان مالیاتی ارائه می‌شود.

مطابق ماده 26 ق.م.م، وراث متوفی (همگی و یا یکی از آنها) یا ولی یا امین یا قیم یا نماینده قانونی آنها، موظف هستند لیستی از کلیه اقلام ماترک متوفی اعم از اموال و دارایی‌ها، مطالبات و بدهی‌ها و دیون (به غیر از امول معاف از مالیات بر ارث موضوع ماده 24 ق.م.م) تهیه نموده و طبق فرم نمونه مخصوصی که توسط سازمان مالیاتی ارائه شده، به سازمان گزارش نمایند.

مالیات بر ارث چند درصد است

با توجه به نوع اموال و دارایی و نسبت با متوفی، درصد مالیات بر ارث محاسبه می شود. در جدول زیر مطابق با آخرین قوانین می توانید درصد ها را مشاهده کنید.

نوع اموال و دارایی ها	وراث طبقه اول	وراث طبقه دوم	وراث طبقه سوم
ملک مسکونی	7.5%	15%	30%
خودرو	2%	4%	8%
سپرده‌های بانکی	3%	6%	12%
سپرده مؤسسات مالی و اعتباری	10%	20%	40%
مغازه و املاک تجاری	3%	6%	12%
اجناس موجود در مغازه	10%	20%	40%
املاک اداری	3%	6%	12%
اوراق مشارکت	3%	6%	12%
سهام بورسی	0.75%	1.5%	3%
سهام غیر بورسی	6%	12%	24%
حق امتیاز	10%	20%	40%
سایر اموال و دارایی‌ها	10%	20%	40%
صندوق امانات	10%	20%	40%
باغ، ملک زراعی، اراضی بایر و …	7.5%	15%	30%

طبقات وراث

در قانون مدنی به طور واضح از طبقات وراث سخن گفته شده است و این طبقه‌بندی از 3 طبقه وارث نام برده است که هر یک از این طبقات خود دارای درجه بندی هستند (ماده 862 قانون مدنی):

طبقه اول

درجه اول: پدر، مادر، فرزند

درجه دوم: نوه

درجه سوم: نبیره

طبقه دوم

درجه اول: خواهر، برادر، پدربزرگ، مادربزرگ

درجه دوم: فرزندان خواهران، فرزندان برادران، جد و جده

طبقه سوم

درجه اول: عمه، عمو، دایی، خاله

درجه دوم: فرزندان عمه، فرزندان عمو، فرزندان دایی، فرزندان خاله

در تقسیم ارث، اولویت با درجه اول در طبقه اول است و در صورتی که هر یک از طبقات و درجات وجود نداشته باشند، طبقه و درجه بعدی در اولویت ارث بردن از متوفی قرار می‌گیرند (ماده 863 قانون مدنی).

نکته: همسر متوفی در صورتی که در زمان فوت متوفی، در قید حیات باشد در کنار تمامی طبقات از متوفی ارث می‌برد.

نکته: در ازدواج موقت، ارثی به زوجین تعلق نمی‌گیرد، مگر اینکه در شرایط ضمن عقد نکاح قید شود. در صورتی که فرزندی حاصل از ازدواج موقت وجود داشته باشد، همچون سایر فرزندان متوفی از وی ارث می‌برد.

نکته: در صورتی که متوفی هیچ وارثی نداشته باشد، تصمیم‌گیری در خصوص اموال متوفی به دولت واگذار می‌شود (ماده 866 قانون مدنی و 327 قانون امور حسبی).

منابع:

مالیات مستقیم ویکی پدیا

سئوالات متداول